Ποιοι είναι οι πιο απαίσιοι ήχοι;

Οι ήχοι – οργανωμένοι και μη – δεν είναι πάντα ευχάριστοι στα αυτιά μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση του τριξίματος της κιμωλίας πάνω στον πίνακα του σχολείου. Ο καθηγητής Trevor Cox και η ομάδα του ζήτησαν από ανθρώπους από ολόκληρο τον κόσμο να αξιολογήσουν διάφορους ήχους ανάλογα με το πόσο ευχάριστοι ή δυσάρεστοι ήταν στα αυτιά τους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ο πιο απαίσιος ήχος είναι όταν κάποιος κάνει εμετό! Μπορείτε κι εσείς να απαντήσετε στο εν λόγω ερωτηματολόγιο, στο οποίο αποκρίθηκαν πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο, στη διεύθυνση http://www.sound101.org/. Επίσης, το πείραμα παρουσιάζεται συνοπτικά στη σελίδα http://www.healthmad.com/Health/The-Worlds-Most-Horrible-Sounds.52932.

Μάλιστα, το παρακάτω άρθρο (πηγή: εφημερίδα Καθημερινή, 20/06/08) διαπραγματεύεται το πώς η μουσική μπορεί να προκαλέσει όχι απλά δυσάρεστη αίσθηση, αλλά να βασανίσει όταν χρησιμοποιηθεί με συγκεκριμένο τρόπο.


Η μουσική ως «εργαλείο» βασανισμού

The Guardian

Σύμφωνα με τον αμερικανικό στρατό, ο πρώτος που εμπνεύστηκε τη χρησιμοποίηση της μουσικής ως μέσο βασανιστηρίων ήταν ο ίδιος ο Θεός, ο οποίος προέτρεψε τον Ιησού του Ναυή να χρησιμοποιήσει σάλπιγγες, προκειμένου να εκφοβίσει τους εχθρούς του και να καταλάβει την Ιεριχώ. Είναι βεβαίως αμφίβολο αν ο Θεός θα ενέκρινε τη λίστα με τα κομμάτια που χρησιμοποιούν σήμερα οι μονάδες ψυχολογικών επιχειρήσεων (PsyOps) των ΗΠΑ για να κάμψουν τις αντιστάσεις των ανακρινόμενων.

Στη διαπασών

Για παράδειγμα, οι κρατούμενοι στο Ιράκ υπομένουν το άκουσμα του «Fuck your God» της death metal μπάντας Deicide, στη διαπασών. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Θεός στον οποίο αναφέρεται το εν λόγω τραγούδι δεν είναι ο Αλλάχ.
Στην αργκό του Πενταγώνου, η έκθεση των κρατουμένων σε μουσική πολλών ντεσιμπέλ περιλαμβάνεται στις μεθόδους του λεγόμενου «ελαφρού βασανισμού», ο οποίος επιτρέπεται. Το μεγάλο χιτ του Γκουαντάναμο είναι το «Enter Sandman» των Metallica.
Η τακτική είναι τόσο ευρέως διαδεδομένη, που ένας Ιρακινός κρατούμενος περιέγραψε το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο οποίο κρατούνταν ως «η ντίσκο».

Καλλιτεχνική ανοχή

Δυστυχώς, κάποιοι καλλιτέχνες δεν φαίνεται να προσβάλλονται που η μουσική τους χρησιμοποιείται ως βασανιστήριο. Ο Τζέιμς Χέρτφελντ των Metallica δηλώνει χαρούμενος που συμβάλλει στον «εκδημοκρατισμό» των Ιρακινών.
«Άλλωστε», προσθέτει γελώντας, «τόσα χρόνια βασανίζουμε τις οικογένειές μας και τους αγαπημένους μας με τα τραγούδια μας, γιατί να στενοχωρηθούμε για τους Ιρακινούς;».
Προφανώς ο κ. Χέρτφελντ είτε δεν συνειδητοποιεί είτε υποκρίνεται ότι δεν καταλαβαίνει την επιρροή που μπορεί να έχει στον ψυχισμό ενός κρατουμένου η μονότονη επανάληψη της μουσικής ενός τραγουδιού σε ένταση που τρυπάει τα αυτιά επί 24 ώρες.
Ο Μπινιάμ Μοχάμεντ, τρόφιμος του Γκουαντάναμο, μας εξήγησε ότι προτιμούσε να του βάζουν λεπίδες στο πέος, παρά να ακούει αδιάκοπα δυνατή μουσική.

Στα όρια παράνοιας

Πολλές φορές έφτασε στα όρια της παράνοιας, αφού ο ψυχολογικός πόνος είναι πολύ χειρότερος από τον σωματικό. «Φανταστείτε», μας λέει, «να σας έδιναν την εξής επιλογή: Είτε να χάσετε την όρασή σας είτε τη λογική σας. Τι θα προτιμούσατε;».
Πράγματι, ο Μοχάμεντ θα περάσει σύντομα στρατοδικείο, αφού «ομολόγησε», μετά από εκτεταμένη έκθεση σε πάρα πολύ δυνατή μουσική.
Σύμφωνα με έναν από τους ανακριτές του Γκουαντάναμο, ένας τυπικός κρατούμενος «σπάει» μέσα σε τέσσερις ημέρες, αν η μουσική συνοδεύεται και από δυνατό φως.
Το ρήμα «σπάει» είναι βεβαίως ευφημισμός, καθώς είναι αμφίβολο αν τα στοιχεία που δίνουν τα δύσμοιρα θύματα έχουν κάποια σχέση με την πραγματικότητα.

Ατυχής επιλογή

Δεν είναι λίγες οι φορές που η επιλογή των τραγουδιών είναι τουλάχιστον ατυχής, όπως το «We are the Champions» των Queen, το οποίο λέει, μεταξύ άλλων, ότι «εξέτισα την ποινή μου χωρίς να έχω διαπράξει έγκλημα», ή το «Killing in the Name Of», των Rage Against the Machine, τραγούδι που καταγγέλλει τον μιλιταρισμό.
Πέραν της μουσικής, χρησιμοποιούνται και άλλοι ήχοι, όπως το κλάμα των μωρών, το οποίο –σύμφωνα με τους βασανιστές– κανένας δεν μπορεί να αντέξει για πολύ.

Αντιδρούν

Σε αντίθεση με τους Metallica, πολλοί καλλιτέχνες έχουν ήδη αρχίσει να αντιδρούν. Το φεστιβάλ Meltdown, που διεξήχθη πρόσφατα στο νότιο Λονδίνο, περιελάμβανε ενημερωτική εκστρατεία κατά της χρήσης μουσικής για βασανισμό.
Ωστόσο, η μουσική βιομηχανία αρνείται επισήμως να πάρει θέση, φοβούμενη την αρνητική δημοσιότητα που θα προκαλούσε η σύνδεση των καλλιτεχνών της με βασανισμούς.
Αλήθεια, θα ήθελα να μάθω αν εσείς έχετε νιώσει κάποιου είδους «μουσικό» βασανισμό;